ASTIM NEDİR?
Astım, solunum yollarının daralması, şişmesi ve aşırı mukus üretimi sonucu, ciğerlere hava akışının sınırlanmasıyla karakterize edilen kronik bir akciğer hastalığıdır. Özellikle çocuklarda daha yaygın olarak görülen astım, öksürük, hırıltı, göğüste sıkışma ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterir ve astım nöbetlerine yol açabilir.
Astım, günlük yaşamı olumsuz etkileyen bir hastalıktır, çünkü nefes almayı zorlaştırır. Ancak, doktorun önerdiği ilaçların düzenli olarak kullanılması ve tetikleyicilerden kaçınılmasıyla kontrol altına alınabilir ve nöbetler önlenebilir. Astımın şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir, bazı kişilerde hafif seyrederken, özellikle çocuklarda zaman zaman kronik hale gelip astım krizlerine yol açabilir.
ASTIM NEDEN OLUR?
Alerjileri tetikleyen polen, toz akarları, evcil hayvan tüyüyle birlikte soğuk hava, grip, aşırı egzersiz gibi durumlar akciğerlerdeki bronş tüplerinin daralmasına ve hava yolundaki kasların kasılmasına yol açar.
Genel olarak tetikleyicilerle birlikte ortaya çıkan astım nedenleri şöyledir:
- Polen, toz akarları ve evcil hayvan tüyleri gibi alerjenler
- Soğuk algınlığı ve grip gibi enfeksiyonlar
- Genetik
- Soğuk hava
- Aşırı egzersiz
- Beta blokerler, aspirin ve ibuprofen tarzı bazı ilaçlar
- Yoğun stres durumu
- Hava kirliliği
- Gastroözofageal reflü hastalığı
ASTIM BELİRTİLERİ NELERDİR?
Astımın yaygın görülen belirtisi nefes alıp verirken çıkan hırıltı sesidir. Bu hırıltı sesine ayrıca nefes darlığı, göğüste sıkışma, öksürük ve konuşma zorluğu eşlik eder.
Hırıltıyla birlikte ortaya çıkan astım belirtileri şunları içerir:
- Nefes alış-verişinde çıkan yoğun hırıltı sesi
- Nefes darlığı
- Tekrarlayan öksürük
- Astımda nefes darlığı, öksürük veya hırıltı rahatsızlığı uykudan uyandırır
- Göğüste sıkışma, ağrı veya baskı
- Hızlı nefes alma
- Boyun ve göğüste gerginlik
- Konuşmada zorluk
- Terleme
- Uyku problemleri
- Bilinç bulanıklığı
- Dudaklar ve tırnaklarda morarmış görünümde renk değişimi
- Tükenmişlik hissi
- Kaygı veya panik
Astım belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve her semptom her astım vakasında görülmeyebilir.
ASTIMA NE İYİ GELİR?
Astım belirtilerini hafifletmeye yönelik diyet değişiklikleri, aşağıdaki yiyeceklerin ve içeceklerin tüketilmesi ile etkili olabilir:
- Elma, portakal, nar gibi C vitamini açısından zengin meyveleri tüketmek.
- Zencefil ve zerdeçal gibi baharatları kullanmak.
- Balık, özellikle somon, uskumru ve morina gibi omega-3 yağ asitlerince zengin balıkları tercih etmek.
- Ispanak ve domates suyu gibi sebzeleri içermek.
- Süt ve yumurta gibi D vitamini kaynaklarını beslenmeye dahil etmek.
- Havuç ve yeşil yapraklı sebzeler gibi karoten içeren gıdaları yemek.
Ayrıca, astım semptomlarını hafifletmek ve solunum yollarını rahatlatmak için aşağıdaki doğal yöntemleri deneyebilirsiniz:
- Bol miktarda su içmek.
- C vitamini takviyeleri almak için elma, portakal ve nar gibi meyveleri dahil etmek.
- Bal, zencefil ve zerdeçal karışımını denemek.
- Mukusu temizlemek için tuzlu su ile gargara yapmak.
- Adaçayı ve kekik çayı içmek.
- Sıcak buhar solumak.
- Balık tüketimini artırarak omega-3 yağ asitlerini almak.
- Süt ve yumurta gibi D vitamini kaynaklarını diyetinize eklemek.
- Havuç ve yeşil yapraklı sebzeler gibi magnezyum açısından zengin gıdaları tüketmek.
Ancak, astım tedavisi ve yönetimi kişiseldir ve herkes için aynı şekilde işlemeyebilir. Astım semptomları olan kişilerin bir sağlık profesyoneli ile görüşmesi ve uygun tedavi planını oluşturması önemlidir. Diyet değişiklikleri, ilaç tedavisi ve diğer tedavi yöntemleri birlikte kullanılarak astımın etkileri daha iyi kontrol altına alınabilir.
ASTIM TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Astım hastalığı hafif bir şekilde seyredebildiği gibi kronik vakaya da dönüşebilir. Özellikle astım ve alerjik hastalıkların erken teşhisi hastalığın ilerlememesi ve tehlike sonuçlar doğurmaması adına önemlidir.
Astım teşhisinde faydalanılan yöntemler şöyle sıralanabilir:
- Fizik muayene
- Solunum fonksiyon testleri
- Akciğer grafisi
- Kanda alerji tetkikleri