Ailede Çocuğun Din Eğitimi ve Terbiyesi
Tarih: 07 Temmuz 2020, Çocuklar İçin
Çocuğun terbiyesi ve din eğitimi nasıl olmalı? Ailede çocuğun din eğitimi ve çocuk terbiyesi.
Çocukların ailede dini eğitim ve terbiyeleri için dikkat edilecek dört husus:
Cemaatle Namaza, İbadet Eğitimine Devam Edilmeli
Peygamber Efendimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-, çocukların küçük yaşlarından itibaren önce oyunlarla, vasıflı tavsiye ve sohbetlerle onlarla kendi arasında güçlü bir bağ kurmuş; akabinde cemaate devam, Kur'an tilaveti ve toplumda önemli işlerde vazifelendirerek yetiştirmiştir.
Zeyd bin Sabit'i, on üç yaşında vahiy kâtibi yapmış, Zübeyr bin Avvam'ı ise on beş yaşında havarisi olarak seçtiğini ilan etmiştir. "Sağından solundan ayıran her çocuğa namazı öğretin!" buyurmuştur. (Ebu Davud, Salât, 26)
Bir gün Enes'e:
"-Oğulcuğum, abdestini tam ve güzelce al ki, ömrün uzun olsun. Koruyucu melekler de seni sevsin ve korusun!" buyurmuştur. (Beyhaki, Şüabü'l-İman, c. 11, s. 190-192; h.no: 8387)
Bir başka seferde ise:
"-Enes! Ghusl abdestini alırken güzelce yıkan. Saç diplerini iyice ıslat ve tenini de güzelce temizleyerek yıka. Eğer böyle yaparsan yıkandığın yerden ayrılırken günah ve hatalardan arınmış olarak çıkarsın." buyurduğu rivayet edilmiştir.
Peygamber Efendimiz -sallallahu aleyhi ve sellem- torunu Hasan'a ise, şu şekilde tavsiyede bulunmuştur:
"-Hasan! Beş vakit namazını aksatmadan kıl. Sana şüpheli gelen her şeyi terk et. İçinde şüphe uyandırmayan şeye yönel. Çünkü doğruluk, insanın gönlüne huzur verir. Yalan ise, huzursuzluk uyandırır." (Tirmizi, Kıyamet, 60/2518)
Namazla günde beş kez Allah Teâlâ'nın huzurunda durmak, kişiye farklı bir sorumluluk ve şuur kazandırmaktadır. Bu birliktelik, kişinin dinini sağlamlaştırdığı gibi besleyip güzelleştirmektedir. Kişi, namaz sayesinde günahları terk edip iyiliklere yönelir. Buna evlerde cemaatle devam etmek, çocuklara hem moral verecek hem de namaza devamlılıklarını sağlayacaktır.
Ubeydullah'ın verdiği rivayete göre, Peygamber Efendimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-:
"İnsanı, Allah'tan ve namazdan alıkoyan her şey kumardır." buyurmaktadır. (Ahmed b. Hanbel, Kitabü'z-Zühd)
Kur'an-ı Kerim Öğretimi/Düzenli Okunması
Peygamber Efendimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-:
"Kullar, Allah tarafından nazil olan şu Kur'an'la yaklaştıkları gibi hiçbir şeyle O'na yaklaşamazlar." buyurmaktadır. (Tirmizi, Fedâilü'l-Kur'an, 17/2911)
Yaratmış olduğu kullarını en iyi bilen Cenab-ı Hak, onların en güzele ulaşmaları için gereken eğitimi vahyettiği kitabında bildirmektedir. Çocuğun küçük yaşından itibaren Kur'an'la kurduğu bağ, hayatın bütün sarsılmalarında onu tutacak ve sırat-ı müstakime iletecektir. Peygamber Efendimiz, yanında büyüttüğü Enes'e:
"-Oğulcuğum! Kur'an kıraatinden gafil olma! Çünkü Kur'an, ölü kalbe hayat verir, kötü ve çirkin işlerden, bir de haddi aşmaktan korur." buyurmuştur. (Deylemi, Müsned, II, 377)
Başka bir hadis-i şerifte ise:
"Kolaylaştırın, zorlaştırmayın. Müjdeleyin, nefret ettirmeyin..." buyurmuştur. (Buhari, İlim, 11; Edeb, 80)
Peygamber ve Ehl-i Beyt Sevgisi
Rol modellerin arttığı günümüzde en güzel örnek, "üsve-i hasene" olan Peygamber Efendimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-, yıldız sahabileri ve Ehl-i Beyt'idir. Peygamber Efendimiz, hayatın her alanında toplumun içinde bulunmuş, ailesiyle ilgilenip onların eğitim ve öğretimiyle meşgul olduğu gibi, her yaş ve seviyeden ashabıyla da ilgilenmiştir.
Evde yapılan hadis ve siyer okumalarıyla Peygamber Efendimiz'in ve sahabilerin hayatını gündemimize almamız, onlara rol model olacaktır.
Abdullah bin Abbas -radıyallahu anhümâ- bir gün akşam namazında Mürselât Suresi'ni okuyunca, annesi Ümmü'l-Fadl. devam etti ve sureyi dinleyerek etkilenmişti. Bu durumu Peygamber Efendimiz'e anlatınca, O da sevinçle şöyle buyurdu:
"Oğlunuzun dikkat ettiği yerlerde, ona bir hediye verin. Çünkü o, Allah'ın kelamını okuyarak sizi sevindirdi." (Buhari, Tefsir, 78)
Bu hadis, çocuklarımızın Kur'an okurken, hadisleri öğrenirken ve Peygamber Efendimiz'in sünnetine uygun davranırken gösterdikleri çaba ve ilginin ne kadar değerli olduğunu göstermektedir.
İslam İlimlerinin Öğrenimi
Çocukların İslam ilimleriyle tanışmaları ve bu ilimleri öğrenmeleri, imanlarını güçlendirecek ve doğru bir şekilde İslam'ı yaşamalarına yardımcı olacaktır. İslam ilimleri arasında tefsir, hadis, fıkıh, ahlak, akaid ve tarih gibi konular yer almaktadır. Bu ilimlerin öğrenimi, çocuklara İslam'ın temel prensiplerini, değerlerini ve hükümlerini öğretmekle kalmayacak, aynı zamanda düşünce yeteneklerini geliştirecek ve onları daha donanımlı Müslümanlar haline getirecektir.
Çocukların İslam ilimleriyle tanışmaları için aileler, çocuklarını güvenilir İslami kurumların düzenlediği kurslara ve eğitim programlarına yönlendirebilir. Ayrıca evde de aile bireyleri arasında İslam ilimleri hakkında sohbetler düzenlenerek bilgi paylaşımı sağlanabilir.
Dua ve Zikir Alışkanlığı
Dua etmek ve zikirde bulunmak, Müslümanların en önemli ibadetlerinden biridir. Çocukların dua etmeyi ve zikirde bulunmayı öğrenmeleri, onların Allah'a olan bağlarını güçlendirecek ve hayatlarında Allah'ın varlığını ve yardımını her an hissetmelerini sağlayacaktır.
Aileler, çocuklarıyla birlikte dua etmek ve zikirde bulunmak için zaman ayırmalıdır. Sabah ve akşam dualarının yanı sıra, günlük hayatta sıkça kullanılan dualar ve zikirler de öğretilmelidir. Böylece çocuklar, Allah'a yakın olduklarını ve O'na sığındıklarını hissedecekler ve hayatlarında daha fazla huzur bulacaklardır.
Sonuç olarak, çocukların İslami değerlerle yetişmesi ve İslam'ı doğru bir şekilde öğrenmeleri için ailelerin üzerine düşen önemli sorumluluklar bulunmaktadır. İslami bir çevre oluşturmak, güzel örnek olmak, Kur'an ve sünnete uygun bir yaşam sürmek, İslam ilimlerini öğrenmek ve dua etmek gibi yöntemlerle çocukların İslam'a olan ilgileri ve bağlılıkları artırılabilir. Böylece, çocuklar sağlam bir İslami temel üzerinde yetişerek, hayatlarını İslam'a uygun şekilde şekillendirebilirler.