Haber Merkezi-İran, uzun süredir devam eden ekonomik kriz ve enerji sorunlarıyla mücadele ederken, para birimi riyal tarihinin en düşük seviyesini gördü. IRNA'ya göre, İran riyali bugün 1 dolar karşısında 777 bin riyal seviyesine gerileyerek, Donald Trump’ın Kasım ayındaki ABD başkanlık seçimlerinden önceki 703 bin riyallik seviyesini geçti. Bu değer kaybı, İran’ın Lübnan'daki Hizbullah’ın gücünü kaybetmesi ve Suriye'deki müttefiki Esad rejiminin zayıflaması gibi stratejik kayıplarla birleşiyor.
İran’ın para biriminin tarihsel olarak değer kaybetmesi, 1979'daki İslam Devrimi’ne kadar uzanıyor. O dönemde 1 dolar sadece 70 riyaldi. 2015’te İran’ın büyük güçlerle imzaladığı nükleer anlaşma sonrasında ise riyal, 1 dolar karşısında 32 bin seviyesine düşmüştü. Ancak, bugüne gelindiğinde durum çok daha kötüye gitmiş durumda.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan göreve başladığında, 1 dolar 584 bin riyal seviyesindeydi. Pezeşkiyan, nükleer anlaşmalarla yaptırımların hafifletilmesi ve ekonomik sorunların çözülmesi vaadinde bulunmuştu. Ancak şu ana kadar böyle bir anlaşma sağlanamadı ve İran’ın ekonomisi, dış politikadaki zorluklar ve iç meselelerle daha da kötüleşti.
Enerji Krizi ve Tasarruf Önlemleri
Para biriminin değeriyle paralel olarak, İran’ın enerji krizinde de ciddi bir derinleşme yaşanıyor. Ülkede özellikle Tahran ve diğer büyük şehirlerde elektrik ve gaz tedarikindeki sıkıntılar, okulların, üniversitelerin ve devlet dairelerinin kapanmasına yol açtı. Tahran Elektrik Şirketi, başkentteki otoyolları aydınlatan sokak lambalarını gece saatlerinde kapatmak zorunda kaldı. Ayrıca, okullar ve kamu kurumları dördüncü gün üst üste kapatıldı ve alışveriş merkezlerine erken kapanma talimatı verildi.
Soğuk hava dalgasının etkisiyle, elektrik santrallerine gaz tedariki yetersiz kaldı ve İran’ın 31 bölgesinden 25’inde sıcaklık sıfırın altına düştü. Bu durum, gaz talebinin artmasına ve enerji sıkıntılarının derinleşmesine neden oldu.
Enerji Bakanı’ndan Açıklama
İran Enerji Bakanı Abbas Aliabadi, elektrik üretiminin artırılması için büyük çaba harcadıklarını ancak soğuk hava nedeniyle santrallerde yeterli enerji üretilemediğini belirtti. Aliabadi, halktan yakıt tüketimini düşürmelerini ve tasarruf yapmalarını istedi. Bu çağrı, ülkenin elektrik talebini dengeleme amacı güdüyor.
İran, sahip olduğu büyük gaz ve petrol rezervlerine rağmen, altyapı eksiklikleri, uygulanan yaptırımlar ve yüksek talep nedeniyle ciddi bir enerji kriziyle karşı karşıya. Bu kriz, enerji tedarikindeki zorluklar, riyalin değeri ve halkın yaşam standartları üzerinde büyük bir baskı yaratıyor.