"Rabbinizin Nimetlerini Hangisini İnkâr Ediyorsunuz?"
"Fâ" kelimesi, sıralama düzenini belirtmek amacıyla kullanılır ve kendisinden sonra geleni önce geçene uygun olarak sıralar. Bu bağlamda, Rahman olan Allah'ın nimetleri ve lütufları, âlâ kelimesiyle Necm Sûresi'nde detaylı bir şekilde işlenmiştir.
Nimetin inkârı, bir tür nankörlük ve inkâr anlamına gelir. Bu, nimetin gerçekten bir nimet olduğunu inkâr etmek, nimeti veren Allah'a olan minneti inkâr etmek veya her ikisini inkâr etmek anlamına gelir. Örneğin, bazıları Kur'an öğretiminin bir nimet olduğunu, ancak bunun aynı zamanda Allah'ın bir nimeti olduğunu inkâr edebilirler. Yaratılışın, dilin, yerin göğün, adaletin ve ölçünün nimet olduğunu inkâr edenler de vardır.
Meyve, yiyecek ve hoş kokuların nimet olduğunu inkâr etmeyenler bile, özellikle Allah'a olan bağlılıklarını açıkça veya dolaylı olarak inkâr edenler vardır. Bu hitap, insanlar ve cinler de dahil olmak üzere tüm yaratıkları kapsar. Rab isminin açıklanması ve azarlanması, çok güçlü bir ifade içerir. Yani, ey insanlar ve cinlerin oluşturduğu bu gizli ve açık iki kısım yaratık! Şimdi, Rabbiniz olan Rahmân'ın sunduğu çeşitli nimetlerden hangisine "yalan" diyebilir ve nankörlük edebilirsiniz? Gerçekten böyle bir nimet sahibine nankörlük yapılabilir mi?
Bu Ayet Karşısında İnsanların Tavrı
Hz. Câbir (r.a)'in rivayetine göre, Hz. Peygamber (asm) ashabının yanına çıkarak Rahman Sûresi'ni okudu ve cinlere de okudu. Cinler, bu âyeti duyduklarında, "Ey Rabbimiz! Senin nimetlerinden hiçbirini inkâr etmeyiz ve sana hamdolsun" dediler.
Bu bağlamda, Rahman Sûresi okunurken, dinleyenlerin "fe bi eyyi..." (Şimdi Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlıyorsunuz?) âyeti okundukça aynı şekilde cevap vermeleri Menduptur.
Rahman Sûresinde bu âyetin otuz bir defa tekrarlanması, zikredilen nimetlerin değerine dikkat çekilmiş, Allah'ın lütuflarının sonsuzluğuna vurgu yapılmış ve bu nimetleri inkâr etmenin çirkin olduğu vurgulanmıştır.
Şimdi, Rahman Sûresinde tekrarlanan bu âyetin meali olan "Şimdi Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlıyorsunuz?" kısmındaki kelimelere daha yakından bakalım:
1. "Âlâ": Her türlü nimeti ifade eden bu kelime, Rahman olan Allah'ın sonsuz ihsanlarına işaret eder. Otuz bir defa tekrarı, âyetin adı olan Rahman ile uyum içindedir.
2. "Rabb": Yaratma ve terbiyeyi ifade eden bu kelime, din, dünya ve âhiret ile ilgili bütün nimetlerin Allah'ın terbiyesi olmadan gerçekleşemeyeceğini vurgular.
3. "Kümâ": Rabb kelimesinin insan ve cinler için kullanılan "kümâ" tesniye zamiri, insan ve cinlerin mâddî ve mânevî ihtiyaçlarının Rahman olan Allah tarafından giderildiğini ifade eder.
4. "Tükezzibân": Nankörlük ve inkâr anlamına gelen bu kelime, Kur'an'ın bu terimi kullanarak nankörlüğün ve şükürsüzlüğün büyük bir suç olduğunu vurgulamasından kaynaklanır.
Ayet tekrarının hikmeti, zikredilen nimetlerin iki çeşit olmasıdır: zararları defetme ve menfaatleri celbetme. Bu iki sayı, on beşi oluşturur ki, bu da insanlar ve cinlerin iki sınıf olmasıyla uyumludur. Bu tekrarların sayısı ise otuzdur, çünkü iki sınıfın sayısıyla çarpılır.
Sonuç olarak, Rahman Sûresinde tekrarlanan bu âyet, nimetlere karşı nankörlüğün ve şükürsüzlüğün vurgulanmasıyla, insanların Allah'ın lütuflarını takdir etmeleri ve şükretmeleri gerektiğini hatırlatır.
Haber merkezi
