ROMATİZMA NEDİR?
Romatizma, yaş fark etmeksizin görülebilen ve bağışıklık sistemiyle ilgili çeşitli sorunlara yol açabilen bir tür hastalıktır. Halk arasında genellikle romatizmanın hava koşullarından kaynaklandığına dair yanlış bir inanış vardır. Ancak bu inanış doğru değildir. Romatizma, özellikle kilolu bireylerde daha fazla ağrıya neden olabilir ve genellikle eklemlerde şişlik, sıcaklık artışı ve ağrı şeklinde belirtilerle kendini gösterir. Eğer tedavi edilmezse, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Romatizma terimi, kökenini eski Yunan'dan alır ve eklemlerde iltihaplı sıvı birikmesini ifade eder. Romatizmal hastalıklar genellikle kronik nitelikte hastalıklardır, yani bir kişiye romatizmal bir teşhis konulduğunda, bu kişi hastalıkla başa çıkmayı öğrenmek zorundadır. Romatizma, sürekli ve düzenli doktor takibi gerektiren bir hastalıktır ve genellikle ilaç tedavisi gerektirir.
ROMATİZMA BELİRTİLERİ
Romatizma, bir dizi belirtiye neden olabilen bir hastalıktır. Bu belirtiler arasında kas güçsüzlüğü, kas ağrısı, sırt ve bel ağrısı, ciltte döküntüler, tırnak değişiklikleri, deride sertleşme, gözyaşı üretiminde azalma, ağız kuruluğu, gözlerde kızarıklık, ani görme kaybı, uzun süreli yüksek ateş, parmaklarda renk değişiklikleri, solunum sistemi sorunları (nefes darlığı, kuru öksürük, kanlı balgam vb.) yer almaktadır.
Buna ek olarak, romatizmal hastalıklar sindirim sistemi şikayetleri, böbrek fonksiyonlarında azalma, nörolojik belirtiler (felç, bilinç değişiklikleri vb.) ve kalp-damar sistemi sorunları (damarlarda pıhtı oluşumu, nabız kaybı vb.) gibi farklı organlarda belirtilere yol açabilirler. Romatizmal hastalıkların tedavisi, günümüzde mümkün olan bir durumdur.
Eklem ve omurga romatizması yaşayan kişilerde en sık görülen şikayetler şunlar olabilir:
- Eklemlerde ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı
- Sabahları eklemlerde sertlik hissi, daha sonra zamanla azalması
- Soğuk hava koşullarında el parmaklarında beyazlama, sararma ve solma
- Cilt altında nodüllerin oluşması
- Güneş ışığına karşı ciltte artan hassasiyet ve yaraların oluşması
- Eller veya vücudun diğer bölgelerinde deride sertleşme
- Kas güçsüzlüğü, merdiven çıkma veya oturup kalkmada zorluk, kas ağrısı (özellikle sabahları belirgin)
- Gözlerde tekrarlayan iltihaplanma (üveit)
ROMATİZMA TEDAVİSİ
Son yıllarda romatizma tedavisinde yeni ilaçların kullanımıyla önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Ancak, çoğu romatizmal hastalığın tamamen ortadan kaldırılması mümkün olmayabilir. Romatizma tedavisi, sürekli bir hekim-hasta işbirliği gerektirir ve hastalığın zaman zaman alevlenebileceği bilinmelidir. Bazı vakalarda romatizma tedavisi ömür boyu devam etmesi gerekebilir.
Romatizma tedavisinin temel hedefleri, şikayetlerin azaltılması, potansiyel organ tutulumlarının önlenmesi ve hastanın yaşam kalitesini en üst düzeyde sürdürmesidir. Romatizmal hastalıkların tedavisinde, romatoloji uzmanları başta olmak üzere fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları, ortopedi uzmanları ve gerektiğinde diğer uzmanlık dallarının bir arada çalışması gerekebilir.
Romatizma, kronik bir hastalık olduğu için şeker hastalığı ve hipertansiyon gibi diğer kronik hastalıklar gibi ömür boyu süren bir tedavi gerektirebilir. Tedavi süresi, hastalığın şiddetine bağlı olarak değişebilir ve bazen az, bazen ise daha fazla ilaç kullanımını içerebilir. Romatizma tamamen ortadan kaldırılamasa da kontrol altına alınabilir. Ancak kontrol altındaki romatizma zaman zaman alevlenebileceğinden, hiçbir şikayet olmasa bile düzenli doktor takibi önemlidir.
ROMATİZMA NEDENLERİ
Romatizmal hastalıkların kökeni, genellikle vücutta eklemleri, kasları, kemikleri ve bu dokuları birbirine bağlayan bağları etkileyen hasarlarla ilişkilidir. Bu hasarlar, eklemlerde şişlikler, kızarıklıklar, hareket kısıtlılıkları ve hatta şekil bozuklukları gibi sorunlara yol açabilir. Bazı romatizmalar, sadece eklemleri değil, aynı zamanda bağışıklık sistemini ve iç organları da etkileyebilir. Romatizmal hastalıkların çoğunun kökeni tam olarak anlaşılamamış olmasına rağmen, genetik faktörler, cinsiyet, çevresel etkenler ve yaş faktörleri önemli bir rol oynar.
