Günümüzde birçok vaiz ve hoca, vatandaş üzerinde beklenen etkiyi yaratamıyor. Bediüzzaman Said Nursi, bu durumu üç temel sebeple açıklıyor:
1. İkna Yerine Mübalağa:
Bediüzzaman, hocaların ve vaizlerin, geçmiş zamanlarla bugünü karşılaştırarak yalnızca iddialarını parlak ve abartılı bir şekilde sunduklarını belirtiyor. Ancak, bu çağda ikna ve ilim ön planda olmalı. İddiaları ispat etmek ve hakikate ulaşmak için deliller sunulmalıdır. Bu sebeple, sadece duygulara hitap eden mübalağalı ifadeler, günümüz insanını etkilemiyor.
2. Şeriat Dengesinin Bozulması:
Said Nursi, bazı hocaların, bir durumu öne çıkarmak adına daha önemli bir konuyu küçümsediklerini ifade ediyor. Örneğin, gıybeti büyük bir günah olarak sunarken, cinayet gibi daha ağır bir suçu hafifletmeleri, şeriatın dengesini bozan bir yaklaşımdır. Bu tür dengesiz vaazlar, şeriatın dengeli ve etkili sistemine uygun düşmemektedir.
3. Çağın Gereksinimlerine Uygun Olmayan Konuşmalar:
Belagat, halin gereğine uygun konuşmak demektir. Ancak, eski dönemlerin bakış açısıyla günümüz meselelerine hitap etmek, bu dönemin insanları üzerinde etkisiz kalmaktadır. Eski zamanlarda kıssa ve hikayelerle insanlar etkilenebilirdi, ancak günümüzde ilim ve ikna ön plandadır. Eski hikayeler ve kıssalar, bugünün insanını tatmin edemez ve hatta şüphelerini artırabilir.
Said Nursi, bu asrın gereklerine uygun olmayan vaazların ve konuşmaların, tesirden yoksun kaldığını ve hatta zarar verdiğini belirtmektedir. Eski dönemlerde iman umumi olduğu için, basit hikayeler insanları ıslah edebiliyordu. Ancak şimdi, fen ve felsefeden gelen itirazlar nedeniyle iman tehlikeye girmiştir ve kıssa ile hikayeler etkisiz kalmaktadır. Bu nedenle, vaiz ve hocaların bu çağın ihtiyaçlarına uygun bir şekilde hitap etmeleri gerektiğini savunmaktadır. Risale-i Nurlar'ın bu çağda tesirli olmasının en önemli nedeni, çağın gereksinimlerine tam uygun bir belagata sahip olmasıdır.