Hiçbir Evlat Babasının Hakkını Ödeyemez..." Hadisi
Ebû Hüreyre radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Hiçbir evlat, babasının hakkını ödeyemez. Şayet onu köle olarak bulur ve satın alıp âzâd ederse, babalık hakkını ödemiş olur.”
(Müslim, İtk 25. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Edeb 120; Tirmizî, Birr 8; İbni Mâce, Edeb 1)
Hadisi Nasıl Anlamalıyız?
Bu hadis-i şerif, babanın hakkının büyüklüğünü ve evlatların bu hakkı tam anlamıyla ödeyemeyeceğini ifade eder. Peygamber Efendimiz, bu hakkın önemini anlatırken hayatta pek sık rastlanmayacak bir duruma atıfta bulunmuştur. Evlat, babasının yaptığı iyilik ve fedakarlıkları tam anlamıyla geri ödeyemez, çünkü bu tür fedakarlıkların ölçüsü ve değeri çok yücedir.
Evlatlar, babalarını sevgi, saygı ve iyi davranışlarla onurlandırmalıdır. Bu, bir evlatlık görevidir. Ebeveynlerin emrine itaat etmek ve onlara güzel davranmak, sevap kazandıran bir eylemdir ve Allah'ın hoşnutluğunu kazanır. Ancak bu, babalarının yaptığı iyilikleri ve fedakarlıkları gerçek anlamda geri ödemek anlamına gelmez. Zira evlat, bu görevi yapmazsa günahkar olur, fakat babasının iyiliklerine karşılık olarak onun hakkını ödememiş olmaz.
Hukuki açıdan bakıldığında ise, eğer bu hadiste anlatılan durum gerçekleşirse ve bir evlat babasını köle olarak bulup satın alırsa, babanın hürriyeti yeniden kazanır. Evlat, babasını âzâd ettiğini ayrıca belirtmesine gerek yoktur, çünkü satın alma işlemi babanın hürriyetine kavuşmasına yeterli olacaktır.
Hadisten Çıkarmamız Gereken Dersler:
Babaların evlatlar üzerindeki hakkı, ödenemeyecek kadar büyüktür ve değerlidir.
Bir evlat, babasının iyiliklerini gerçek anlamda geri ödeyemez, ancak sevgi, saygı ve iyi davranışlarla ona hürmet etmelidir.
Ebeveynlere itaat etmek ve onlara güzel davranmak, sevap kazandıran bir eylemdir ve Allah'ın rızasını kazandırır.
Eğer gerçek hayatta böyle bir durum yaşanırsa, evlat babasını köle olarak bulup satın alarak onu âzâd ederse, babanın hürriyeti geri kazanır.
Kaynak: Riyazüs Salihin
