Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi, konuyla ilgili şunları belirtiyor: "Bu durum psikolojide 'sosyal kaygı' olarak adlandırılır. Sosyal kaygıya sahip olan çocuklar, utangaçlık duygusunu aşan bir kaygıyla hareket ederler. Özellikle sosyal ortamlarda utandırıcı bir duruma düşmekten veya yargılanmaktan büyük bir korku duyarlar."
Aşırı utangaç ve çekingen bir çocuğun düşünceleri genellikle "Benimle alay ederlerse, dışlarlarsa, oyunlarına almazlarsa" gibi değersizlik hissiyle ilgili endişelerdir. Bu düşünceler sosyal ortamlarda ve durumlarda artar, çocuk yoğun bir kaygı yaşar ve kaygısını gidermek için kaçınma davranışları sergiler. Örneğin, online derslerde kamerayı açmaktan kaçınır, marketten yanlış ürün aldığında bunu kasiyere söylemekte zorlanır veya sunum yaparken aşırı terler.
Eğer çocuğunuz aşırı utangaçlık yaşıyorsa ve sosyal kaygı bozukluğu olduğundan şüpheleniyorsanız, Müjde Yahşi önerilerde bulunuyor: "En etkili yaklaşımınız, çocuğunuzu sık sık sosyal ortamlara maruz bırakmak ve korktuğu şeylerle yüzleşmesini sağlamaktır. Ancak bu süreci birden bire değil, kademeli olarak ilerletmelisiniz."
Başlangıçta çocuğunuza küçük sorumluluklar vermek, daha fazla parka veya bahçeye götürmek, arkadaş edinmesine yardımcı olmak, bakkaldan ekmek almasını istemek veya garsondan mendil istemesini sağlamak gibi adımlarla çocuğunuzu sosyalleştirmek önemlidir. Bu şekilde çocuğunuz sosyalleşmekten korkmaz ve kendine olan güvenini geliştirir.
Ancak en önemlisi, çocuğunuzun özgüvenini geliştirebilmesi için kendi kaygılarınızdan onu korumanız gerektiğini unutmayın. Buşekilde çocuğunuzun içsel güvenini destekleyebilir ve gelişimine katkıda bulunabilirsiniz." diyor Yahşi.
Çocukların aşırı utangaçlık yaşamasının nedenleri çeşitli olabilir. Genetik faktörler, çocuğun yaşadığı deneyimler, aile ortamı ve çevresel etmenler gibi birçok faktör bu durumu etkileyebilir. Bu yüzden çocuklarınızı anlamak ve gerektiğinde profesyonel yardım almak önemlidir.
Uzmanlar, çocukların sosyal becerilerini geliştirmelerine ve özgüvenlerini artırmalarına yardımcı olacak adımlar atmamız gerektiğini vurguluyor. Çocuğunuzun sosyal ortamlara katılmasını teşvik etmek, ona fırsatlar sunmak, duygusal desteğinizi sağlamak ve onun kendini ifade etmesine olanak tanımak bu süreçte önemlidir.
Sonuç olarak, çocuklarda aşırı utangaçlık durumu sosyal kaygıyla ilişkilendirilebilir ve çocuğun sosyal ortamlardan kaçınmasına, kaygı yaşamasına neden olabilir. Bu durumla başa çıkabilmek için çocuğunuzu sosyal etkinliklere yönlendirmek, ona güven ve destek vermek önemlidir. Ayrıca, uzman yardımı almak da gerektiğinde faydalı olabilir.
Utangaç Çocuk Nasıl Özgüven Kazanır?
Utangaç çocukların özgüven kazanmaları için birkaç adım atmak önemlidir. İşte uzmanların önerileri:
Çocuğunuzun duygularını anlayın ve kabul edin: Utangaç çocuklar genellikle kendilerini ifade etmekte zorluk çekerler. Onların duygularını anlamaya çalışın ve onları kabul edin. Onlara destek olduğunuzu hissettirin.
Sosyal etkinliklere katılımı teşvik edin: Çocuğunuzu sosyal ortamlara yönlendirin ve farklı etkinliklere katılmasını teşvik edin. Örneğin, spor kulüplerine veya sanat atölyelerine katılabilirler. Bu şekilde yeni arkadaşlıklar kurma fırsatı bulabilirler.
Küçük adımlarla ilerleyin: Çocuğunuzun rahat ettiği ortamlarda başlayarak adımlar atın. Önce aile içinde, sonra akraba ziyaretlerinde veya tanıdık ortamlarda sosyal becerilerini kullanmasına fırsat verin. Yavaş yavaş yeni ve bilinmeyen ortamlara da adım atmasını sağlayın.
Olumlu geri bildirimler verin: Çocuğunuzun başarılarını fark edin ve onu takdir edin. İyi davranışlarına dikkat çekerek özgüvenini artırın. Küçük hedefler belirleyerek bunları başardığında ona ödüller verin.
Rol model olun: Kendi davranışlarınızda sosyal becerileri göstermeye özen gösterin. Çocuğunuz sizden örnek alacaktır. İletişim becerilerinizi geliştirmek ve sosyal etkileşimlerde aktif olmak çocuğunuza iyi bir rol model olmanızı sağlar.
Sabırlı olun: Utangaçlık durumu zamanla değişebilir. Sabırlı olun ve çocuğunuzun kendi hızında ilerlemesine izin verin. Zorlamadan ve eleştirmeden destek olun.
Sonuç olarak, utangaç çocukların özgüven kazanmaları için anlayışlı ve destekleyici bir ortam sağlamak önemlidir. Onlara sosyal becerilerini geliştirebilecekleri fırsatlar sunmak ve kendilerini ifade etmelerini teşvik etmek çocuğunuzun özgüvenini artıracaktır. Eğer endişeleriniz devam ederse, bir uzmana danışmak da faydalı olabilir.