İslam hukukçuları genellikle "hilâfet" terimini, Hz. Peygamber'in yerine geçmek anlamında kullanmışlardır. "Hilâfet", Peygamber'in dini tebliğ ettiği ve dünya işlerini düzene koyduğu en yüksek başkanlık ve amme velayetidir. Hilafet, şeriatı Allah'tan alan Peygamber'in yerine geçip dini korumak ve dünya işlerini düzenlemek anlamına gelir.
Halife, başkası tarafından kendi adına görevlendirilen kişidir. Bu görev, genellikle Hz. Peygamber'in risalet dışında kalan görevlerini yerine getirmeyi içerir. Halife seçiminde, özellikle müslüman topluluğunun istişaresi ve bey'at (bağlılık yemini) önemli bir rol oynar.