Ömer Muhtar, eğitimini bölgedeki etkili bir dini hareket olan Senusi Hareketi'nin medreselerinde aldı. Eğitiminde başarılı olan Muhtar, 1899 yılında Çad'da Fransızların sömürgecilik ve misyonerlik faaliyetlerine karşı silahlı mücadele verdi.
Kuran-ı Kerim ve İslami ilimler öğretmeni olarak meslek sahibi olan Muhtar, coğrafyayı yakından tanıması ve stratejik savaş taktikleriyle İtalyan işgalcilerine büyük darbeler vurdu. Savaşlarındaki başarıları nedeniyle "Çöl Aslanı" unvanını kazandı. İlerlemiş yaşına rağmen, 22 yıl süren İtalyan işgaline karşı ülkesini savundu ve birçok işgalci valisini mağlup ederek geri gönderdi.
Ancak, İtalyan işgalinin yönetim değişikliği sonrasında başa geçen faşist lider Benito Mussolini, bölgeye İtalyan valisi olarak General Radolfo Graziani'yi atadı. Graziani'nin yönetimindeki İtalyan güçleri, ulusal direnişçilere karşı askeri başarısızlıklar yaşayınca, 1931 yılında Mussolini'nin onayıyla İtalya, daha kanlı bir taktiğe başvurdu.
Cebel Ahdar bölgesindeki sivil yerel halk, toplama kamplarına getirildi ve Mısır sınırı kapatılarak Libya direnişçilerinin destek hattı kesildi. Muhtar'ın liderliğindeki Senusi birlikleri mücadeleye devam etti, ancak yerel halktan iş birliği yapanlar ve İtalya'nın hava saldırıları sonucunda, Muhtar, 11 Eylül 1931'de Slunta bölgesinde pusuya düşürülüp yakalandı.
İtalyan Komutan Graziani, Muhtar'ı yakından tanıdıktan sonra şunları söyledi: "Orta boylarda, iri yapılı, saçı, sakalı ve bıyıkları beyaz, Ömer, atik ve canlı bir zekaya sahipti, dini konularda bilgili, enerji dolu ve çetin bir karaktere sahipti. Özverili ve tavizsizdi. Senusi Hareketi'nin en önde gelen liderleri arasında yer almasına rağmen mütedeyyin ve fakir kalmıştı."
Ömer Muhtar'ın İtalyan işgaline karşı direnişi, ulusal bir kahraman olarak Libya'da tanındı ve Hollywood yönetmeni Mustafa Akkad tarafından "Çöl Aslanı" (1981) filmiyle beyaz perdeye taşındı. Mücadelesi hala Libya ve dünya tarihinde önemli bir yer tutmaktadır.
