Doç. Dr. Marc Owen Jones, Orta Doğu Çalışmaları bölümünde doçent olarak görev yapmakta ve siyasi baskılar ile enformasyon kontrol stratejileri üzerine araştırmalar yürütmektedir. Sosyal medyanın Orta Doğu'da dezenformasyon ve yanlış bilgi yaymak için nasıl kullanıldığına odaklanan Jones, İsrail'in Gazze saldırılarına eşlik eden dezenformasyon kampanyalarını detaylı bir şekilde incelemektedir.
Doç. Dr. Marc Owen Jones, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının arkasındaki dezenformasyon ve yanlış bilgi yayma stratejilerini inceliyorsunuz. İsrail, bunun için hangi yöntem ve araçları kullanıyor?
"İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının başından beri bir dezenformasyon ve yanlış bilgi yayma kampanyasına tanık oluyoruz. Bu kampanyanın temel amacı, Hamas'ı şeytanlaştırmak ve İsrail'in tepkisini meşrulaştırmak için Hamas'ın saldırılarını olabildiğince acımasız göstermek. Bu çerçevede, en dikkat çekici örneklerden biri, Hamas'ın 40 bebeğin kafasını kestiği yönündeki suçlamalar oldu. Ayrıca, Hamas'ın kadınlara sistematik tecavüz uyguladığı yönündeki iddiaları da gördük. Ancak bu tür anlatılar hızla çürütüldü. Bu anlatılar kasıtlı olarak yayılıyor çünkü insanların duygusal tepkilerini hedef alıyorlar. İsrail, bu amaçla sahte sosyal medya hesapları oluşturuyor ve propaganda ile yanlış bilgiyi yayma konusunda oldukça becerikli. Özellikle, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı UNWRA hakkında dezenformasyon yaymak için sahte hesaplar oluşturuldu. UNWRA, Filistinlilerin en büyük işverenlerinden biri olduğu için İsrail, bu kurumu terörizmle ilişkilendirmeye çalışıyor. Bu dezenformasyon kampanyaları, hedeflenen ülkelerin UNWRA'ya olan fonlarını kesmesine yol açtı."
Sosyal medya şirketlerinin İsrail'in dezenformasyon kampanyalarına nasıl katkı sağladığını görüyor musunuz?
"Evet, sosyal medya şirketlerinin bu süreçte rolü oldukça önemli. Özellikle, Batı merkezli sosyal medya platformlarının İsrail yanlısı önyargıya sahip olduğu ve içerik moderasyonunda genellikle İsrail yanlısı anlatıları desteklediği gözlemleniyor. Bu platformlarda Filistinli hesapların sınırlandırıldığına ve sansürlendiğine sıkça şahit oluyoruz. Bu durum, sosyal medya şirketlerinin İsrail'in çıkarları doğrultusunda hareket ettiği endişelerini beraberinde getiriyor."
İsrail'in hem savaş bölgesinde hem de dijital alanda yapay zeka kullanımını nasıl değerlendiriyorsunuz?
"İsrail'in yapay zeka kullanımı oldukça endişe verici bir durum. Özellikle, Gazze'deki hedef seçimi için kullanılan Gospel gibi yapay zeka araçları, sivil ölümlerini artırabilecek potansiyele sahip. Ayrıca, İsrail'in yapay zeka kullanarak sahte görüntüler ürettiği ve bunları dezenformasyon kampanyalarında kullandığına dair kanıtlar da var. Yapay zeka, propaganda ve manipülasyon aracı olarak kullanıldığında, sonuçları oldukça tehlikeli olabilir."
Yapay zeka ve dijital teknolojilerin etik kullanımına ilişkin uluslararası mevzuatlar hakkında ne düşünüyorsunuz?
"Uluslararası mevzuatlar, yapay zeka ve dijital teknolojilerin etik kullanımına dair belirli standartlar oluşturmak için adımlar atmış olsa da, bu alanda hala ciddi zorluklar var. Özellikle, yapay zekanın propaganda ve dezenformasyon amaçları için kullanılmasını kısıtlayacak etik kuralların oluşturulması gerekiyor. Ancak, uluslararası toplumun bu konuda bir uzlaşıya varması ve etkin bir denetim mekanizması oluşturması gerekiyor."
Son olarak, İsrail'in sosyal medya üzerinden yürüttüğü dezenformasyon kampanyalarıyla mücadele etmek için neler yapılabilir?
"İsrail'in sosyal medya üzerinden yürüttüğü dezenformasyon kampanyalarıyla mücadele etmek için öncelikle daha fazla şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlanmalıdır. Sosyal medya platformları, kullanıcılarına daha fazla kontrol ve güvenlik sağlamalı ve yanlış bilgi yayılmasını engellemek için daha etkin politikalar benimsemelidir. Ayrıca, kamuoyunu bu tür dezenformasyon kampanyalarına karşı bilinçlendirmek ve doğru bilgiyi yaymak da önemlidir."
Röportaj: ESRA KARAHİNDİBA / Harici
