Suriye’de muhalif güçlerin başkent Şam’ı ele geçirmesi ve Beşar Esad rejiminin sona erdiğini ilan etmesiyle birlikte, ülke siyasetinde yeni bir dönemin kapıları aralanmış oldu. Bu süreçte, hem yerel hem de uluslararası düzeyde dikkatler, Suriye'nin geleceğine yönelmişken, Esad rejiminin çöküşünün ardından öne çıkması beklenen bazı siyasi figürler dikkat çekiyor.
Ahmed Eş-Şera (Ebu Muhammed el-Culani)
Suriye'nin geleceğinde en etkili isimlerden biri olarak görülen Ebu Muhammed el-Culani, 27 Kasım 2024’te başlatılan "Saldırıyı Durdurma" operasyonlarının komutanı olarak adını duyurdu. Bu operasyonla birkaç gün içinde Şam’a girilip Beşar Esad rejimi devrildi. El-Culani, El Kaide'nin eski Suriye kolu Nusra Cephesi'nin kurucusu ve şu anki Heyet Tahrir Şam (HTŞ) lideridir. Operasyonlar sırasında İdlib, Halep, Hama ve Humus illerini kontrol altına aldı. 1982 doğumlu olan El-Culani, geçmişteki radikal bağlantılarından sıyrılarak önemli bir liderlik rolü üstlenmiş durumda.
Riyad Hicab
1966 doğumlu olan Riyad Hicab, siyasi kariyerine Baas Partisi’nde başladıktan sonra Beşar Esad tarafından başbakan olarak atandı, ancak kısa sürede rejimden ayrılarak muhalefete katıldı. 2015’te Suriye Muhalefeti Yüksek Müzakere Komitesi’nin genel koordinatörlüğüne seçilen Hicab, sonrasında rejimin uzatmaya çalışan çabalarına karşı durarak istifa etti. Suriye’de geçiş süreci ve barış müzakereleri konusunda etkili bir rol oynaması beklenen isimlerden biridir.
Muhammed Gazi el-Celali
Şam doğumlu olan Muhammed Gazi el-Celali, 23 Eylül 2024’ten bu yana Suriye Başbakanı olarak görev yapmaktadır. İnşaat mühendisi olan Celali, önceki yıllarda Suriye’nin İletişim ve Teknoloji Bakanı olarak görev yaptı ve Esad’ın son dönemdeki hükümet değişikliklerinde önemli bir figür haline geldi. Geçiş süreci ve hükümet kurulumu konusunda kritik bir role sahip olan Celali, hükümetin gelecekteki yapılandırılmasında etkin bir isim olabilir.
Hadi el-Bahra
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun eski başkanı olan Hadi el-Bahra, 2011’de başlayan devrim sırasında önemli bir figür haline geldi. İnsani yardım ve medya çalışmalarıyla tanınan Bahra, 2015’te koalisyon başkanlığını devrettikten sonra siyasi büroda aktif rol aldı. Suriye'deki geçiş sürecinde uluslararası aktörlerle ilişki kurma ve siyasi uzlaşı sağlama konusunda önemli bir figür olmaya devam etmektedir.
George Sabra
1947 doğumlu olan George Sabra, Suriyeli Hristiyan bir siyasetçi ve eğitimcidir. 2011’de Suriye Ulusal Konseyi’nin başkanlığına seçilmiş ve Cenevre görüşmelerinde muhalefeti temsil etmiştir. Suriye'deki siyasi çözüm süreçlerinde, hem Suriye içindeki muhalif gruplarla hem de uluslararası aktörlerle yakın ilişki içinde olması bekleniyor.
Burhan Galyun
Akademisyen ve siyasetçi olan Burhan Galyun, Suriye devrimindeki ilk yıllarda muhalefet liderlerinden biri olarak tanındı. 2011’de Ankara’da düzenlenen toplantıda Suriye Ulusal Geçiş Konseyi başkanlığına seçilen Galyun, muhaliflerin birleşmesi ve geçiş sürecinin oluşturulmasında önemli bir figür oldu. Bugün de Suriye'nin geleceği üzerine etkili olabilecek liderlerden biridir.
Ahmed Muaz el-Hatib
1960 doğumlu Ahmed Muaz el-Hatib, 2011-2012 yıllarında Suriye’deki rejim karşıtı gösterilere katıldıktan sonra öne çıktı. Suriye'deki ilk muhalefet liderlerinden biri olarak dikkat çeken Hatib, daha sonra çeşitli siyasi girişimlerde bulundu. Hem Suriyeliler arasında hem de uluslararası düzeyde tanınan Hatib, yeni dönemde Suriye'nin geleceği için önemli bir ses olabilir.
Esad Mustafa
1992-2000 yılları arasında Hafız Esad döneminde Tarım Bakanı olan Esad Mustafa, 2011’de Esad rejimine karşı çıkanlardan biri olarak muhalefete katıldı. Humus’un muhalefet tarafından kontrol edilmesinde önemli bir rol oynayan Mustafa, Suriye’deki geçiş sürecinin belirleyici figürlerinden biri olabilir.
Abdülbasit Seyda
1956 doğumlu olan Abdülbasit Seyda, Kürt kökenli bir siyasetçi olarak Suriye Ulusal Konseyi başkanlığı yapmıştır. Kürt meselesi ve eski uygarlıklar üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Seyda, Suriye'deki Kürt hareketinin önde gelen isimlerinden biri olarak, ülkenin geleceğinde kilit bir rol oynayabilir.
Sonuç:
Suriye’deki siyasi belirsizliklerin son bulması ve Esad rejiminin çöküşüyle birlikte, öne çıkan bu siyasi figürler, ülkenin geleceğinde önemli bir rol oynayabilir. Bu isimlerin, Suriye’deki geçiş sürecinin yönlendirilmesinde ve uluslararası toplumla ilişkilerde aktif olmaları bekleniyor. Ancak, sürecin nasıl şekilleneceği, hem Suriye içindeki dengelere hem de uluslararası aktörlerin tutumlarına bağlı olacaktır.
