Anne-Babaya Karşı Gelmek ile İlgili Hadis

Ebû Îsâ Mugîre İbni Şu’be radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

"Allah Teâlâ size anne-babaya itaatsizlik etmeyi, verilmesi gerekeni vermeyip almaya hakkı olmayan şeyi istemeyi ve kız çocuklarını diri diri toprağa gömmeyi haram kılmış; dedikodu yapmayı, çok soru sormayı ve malı israf etmeyi de mekruh kılmıştır." (Buhârî, İstikrâz 19, Edeb 6, Zekât 53; Müslim, Akdıye 10-14)

Ramazan’da Mide Yanmasını Önlemek İçin Uzman Önerileri. Ramazan’da Mide Yanmasını Önlemek İçin Uzman Önerileri.

Hadisin Anlamı ve Öğretileri:

Resûl-i Ekrem Efendimiz bu hadis-i şerifte altı önemli konuya değinmiştir, üçü haram ve üçü mekruh niteliktedir. Öncelikle haram olan meselelere bakalım:

  1. "Ana babaya itaatsizlik" Allah Teâlâ'nın haram kıldığı üç şeyden biridir. Ana veya babayı üzmek, gönüllerini kırmak dinimizde büyük günahlardan biri olarak kabul edilir. Kıyamet gününde Allah Teâlâ'nın ana ve babasına itaatsizlik eden kimselerin yüzlerine bakmayacağı belirtilmiştir. Burada annelerin özellikle zikredilmesi, bazı hayırsız evlatların onların sevgisini suiistimal etmesinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle hem anneler hem de babalar saygı ve itaatten hak sahibidirler.

  2. "Verilmesi gerekeni vermeyip almaya hakkı olmayan şeyi isteme" ifadesi, başkalarından borç istemekle birlikte borçlarını ödememek anlamına gelir. Hadiste bahsedilen "almaya hakkı olmayan şeyi istemek" de bir çeşit dilenme ve dilencilik hükmündedir. Müslümanlar borçlarını zamanında ödemeli ve ihtiyaçları için sadece helal yollarla çalışmalıdır.

  3. "Kız çocuklarını diri diri toprağa gömmek" gibi insanlık dışı bir uygulama Câhiliye dönemine ait olup İslam bunu kesinlikle yasaklamıştır. Kız çocuklarına yönelik bu tür vahşetler, İslam'ın insan haklarına ve adaletine aykırıdır.

Şimdi de mekruh olan davranışlara geçelim:

  1. "Dedikodu" dediğimiz gereksiz, asılsız veya zararsız olmayan konuşmalar, İslam dininde hoş karşılanmaz. Kişilerin özel hayatlarına dair bilgi ve söylentilerin yayılması veya başkaları hakkında dedikodu yapmak, toplum içinde güveni zedeler ve zarar verir.

  2. "Çok soru sormak" insanları rahatsız edebilecek bir davranıştır. Gereksiz soruların sorulması, muhatapları bezdirir ve gereksiz tartışmalara yol açabilir. Bu tür davranışlardan kaçınmak, toplumsal ilişkilerin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesine yardımcı olur.

  3. "Malı israf etmek", Allah'ın verdiği nimetleri gereksiz ve savurgan bir şekilde harcamak anlamına gelir. Malı verimli ve dengeli bir şekilde kullanmak, israfa karşı İslam'ın öğrettiği bir değerdir.

Bu hadisten öğrendiğimiz üzere, anne ve babamıza itaat etmeli, borçlarımızı düzenli olarak ödemeli, insanlar hakkında dedikodu yapmamalı, gereksiz sorular sormamalı ve malımızı israf etmemeliyiz. Bu davranışlar İslam ahlakı ve toplumsal düzen için önemli ölçütler sunar. Daha fazla bilgi ve anlayış için İslam'ın öğretilerini dikkatle incelemeli ve yaşantımızda uygulamalıyız.