Zehirlilik derecesi bilinmeyen 1823 bileşiğin incelendiği araştırmada, laboratuvar koşullarında oligodendrosit adlı hücreleri öldüren veya gelişmesini engelleyen iki kimyasal sınıf belirlendi. Oligodendrositler, nöronların etrafını sararak beyin sinyallerinin hızlıca hareket etmesini sağlayan yalıtkan bir örtü oluşturarak destek hücresi görevi görürler.

Nature Neuroscience adlı akademik dergide yayımlanan araştırmada tespit edilen kimyasal sınıflardan biri dörtlü bileşiklerdir. Bu bileşikler, el dezenfektanlarında ve kişisel bakım ürünlerinde bulunur ve yanlış kullanıldığında yutulabilir veya solunabilirler.

Diğer kimyasal sınıfsa tekstil ürünleri, yapıştırıcılar ve mobilyalarda alev geciktirici olarak kullanılan organofosfatlardır. Yağda çözünen organofosfatlar deri yoluyla emilerek beyne ulaşabilirler.

Fareler üzerinde yapılan deneylerde, dörtlü bileşiklerden birinin oral olarak verilmesi sonrasında bu kimyasalların hayvanların beyin dokularında tespit edildiği görüldü. Aynı zamanda, setilpiridinyum klorür adlı bir dörtlü bileşiğin günlük olarak verilmesinin, farelerin beyinlerinde oligodendrosit sayısının azalmasına neden olduğu tespit edildi.

Benzer etkiler, laboratuvar ortamında insan kök hücreleri üzerinde de gözlemlendi.

Araştırmayı yürütenlerden biri olan Case Western Reserve Üniversitesi'nde moleküler biyolog olarak çalışan Erin Cohn, araştırma hakkında, "Oligodendrositlerin (diğer beyin hücrelerinin aksine) dörtlü amonyum bileşiklerine ve alev geciktirici organofosfata karşı şaşırtıcı derecede savunmasız olduğunu bulduk" şeklinde konuştu.

Ancak, bu çalışmada insanlar normalden daha yüksek yoğunlukta ve farklı bir şekilde bileşiklere maruz kaldılar. Bu nedenle uzmanlar, araştırmanın sonuçlarına paniğe kapılmadan yaklaşılması gerektiğini vurguluyorlar. Ancak temizlik işlerinde çalışanlar, özellikle güçlü dezenfektanlar kullanarak bu maddelere daha fazla maruz kalabilirler.

Havalar ısındı keneye dikkat! Havalar ısındı keneye dikkat!

Son yıllarda, dörtlü bileşiklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyen araştırmalar artmıştır. Özellikle Kovid-19 pandemisi sırasında, dezenfektanların yaygın olarak kullanılmasıyla birlikte, insanların kanında dörtlü bileşiklerin arttığı gözlemlenmiştir.