Haber Merkezi-Ruminasyonun Tetikleyicileri ve Etkileri
Ruminasyon, kişilerin geçmişteki olumsuz olayları, gelecekteki kaygıları veya mevcut sorunları sürekli olarak akıllarında tekrar etmeleriyle ortaya çıkar. Uzman Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, bu tür düşüncelerin bireylerin duygusal durumunu ve problem çözme yeteneklerini olumsuz etkileyebileceğini ifade etti. Beyaz, ruminasyonun tetikleyici faktörlerini ise şöyle sıraladı:
Stres, travma ve depresyon
Anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk
Kronik hastalıklar
Ailede psikolojik bozukluk öyküsü
Cinsiyet ve yaş gibi bireysel özellikler
Ruminasyon Belirtileri Nelerdir?
Ruminasyonun belirtileri arasında, geçmişteki olumsuz olayları sıkça hatırlamak, gelecekle ilgili kaygılar duymak, şimdiki durumdan memnun olmama, kendini suçlama, sosyal ilişkilerden uzaklaşma gibi durumlar yer alır. Beyaz, bu belirtilerin dikkate alınması gerektiğini ve erken dönemde müdahale edilmesinin önemli olduğunu vurguladı.
Ruminasyon Tedavisi
Ruminasyonun tedavisinde genellikle psikoterapi yöntemlerinin kullanıldığını belirten Beyaz, bilişsel davranışçı terapi, kabul ve kararlılık terapisi, şema terapisi ve mindfulness temelli terapilerin bu süreçte etkili olabileceğini söyledi. Beyaz, terapilerin amacı olarak kişinin ruminatif düşünce kalıplarını fark etmesini sağlamak, olumsuz duygularla başa çıkmayı öğretmek ve kişinin özgüvenini artırmayı hedeflediklerini belirtti.
Ruminasyondan Kurtulmanın Yolları
Ruminasyondan kurtulmak kolay olmasa da, Beyaz'a göre imkânsız da değildir. Ruminasyonla baş etmenin birkaç önerilen yolu ise şu şekildedir:
Düşüncelerinizi Fark Edin: Ruminasyon yaptığınızda, “Bu düşünce bana ne fayda sağlıyor?” diye kendinize sorarak farkındalık geliştirin.
Zaman Sınırlaması Getirin: Her gün belirli bir süreyi ruminasyon yapmak için ayırın ve zamanla bu süreyi kısaltın.
Yazın: Düşüncelerinizi kağıda dökün, somutlaştırarak daha objektif değerlendirmeler yapın. Ardından yazdıklarınızı sorgulayın ve gerekirse yok edin.
Hobiler Edinin: Zihninizi meşgul edecek aktivitelerle ilgilenin. Spor yapmak, kitap okumak veya müzik dinlemek gibi hobiler ruminasyonu engellemeye yardımcı olabilir.
Sosyalleşin ve Destek Alın: Sevdiklerinizle vakit geçirmek ve duygularınızı paylaşmak, yalnızlıkla beslenen ruminasyonu engelleyebilir. Ayrıca profesyonel bir yardım almak da bu süreçte faydalı olabilir.
Sonuç olarak, Beyaz’ın Vurguladığı Önemli Noktalar
Ruminasyon, geçmişin olumsuz düşünceleriyle yaşamayı zorlaştırabilir, ancak doğru stratejilerle bu durumdan kurtulmak mümkündür. Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, geçmişi değiştiremememize rağmen geleceği şekillendirme gücümüz olduğunu hatırlatarak, insanların kendilerine güvenmelerini ve olumsuz düşüncelerle mücadele etmelerini önerdi.
