Yaz aylarının gelmesiyle hem sıcaklık hem de nem artış gösteriyor. Yaz aylarını sağlıklı geçirebilmek için beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmeniz gerekiyor. Aşırı yağlı, tuzlu ve tatlı besinler yerine daha hafif ve sağlıklı yiyecekleri tercih etmeniz öneriliyor.
İnsan vücudu için son derece önemli olan güneş ışınlarının fazlası zararlı. Özellikle çocuk ve yaşlılarımızı güneşe karşı korumak için önlemler almamız gerekiyor. Öncelikle güneşe çıkma saatlerinizi organize etmek çok önemli. Öğle saatlerinde güneşin dik geldiği, bize en kısa sürede ulaştığı zamanlarda güneşten uzak durmalıyız. 11.00-16.00 saatleri arasında gerekmedikçe güneşe çıkmamalıyız.
Çok sıcak havalarda ve rutubetin arttığı durumlarda 37 dereceye kadar normal olan vücut ısısı, 40-41 dereceye kadar yükselebilir.Bu seviyeye yükselen vücut ısısı, hücrelerde özelliklede beyin hücrelerinde tahribat yapar. Aşırı sıcağa maruz kalan bir kişinin ,beynindeki ısı ayarlama merkezinin fonksiyonu bozulur ve güneş çarpması dediğimiz ciddi sağlık sorunu ortaya çıkar. Bu nedenle insan beden ve ruh sağlığını korumak için, güneşten, sıcaktan özelliklede nemli sıcak havadan korunmalıdır.
Beyaz ya da açık renkli kıyafetler güneş ışınlarının çoğunu yansıtır. Aktivitenizi kısıtlayın. Sıcak çarpması, ağır egzersiz yapıyorsanız bir saatten daha kısa sürede ortaya çıkar. Aşırı sıcaklarda mümkün olduğunca aşırı fiziksel aktiviteden kaçının. Hastalıklarınızı tanımlayan bir acil durum kartı taşıyın; Herhangi bir olumsuz olayda çevredekilerin ve sağlık ekiplerinin mevcut hastalıklarınızı öğrenebilmesi için üzerinizde bir kart bulundurun.
Bir boyun bağıyla sürekli üzerinizde bulunursa daha iyi olacaktır. Etraftakilere yardım edin. Sıcak havalarda yakınınızdaki bir kişide baş ağrısı, bulantı-kusma, bilinç değişikliği ya da bayılma olduysa bu kişiyi en yakın acil servise götürün ya da 112'den yardım isteyin.
GÜNEŞ ÇARPMASI BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Çok yüksek ateş (40-41 derece)
- Terleyememe
- Komaya kadar giden sinir sistemi bozuklukları
- Halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, kusma bulantı, nabız hızlanması, cildin kuruması ilk belirtiler olarak karşımıza çıkarken; algılama ve koordinasyon yeteneğinin azalması, görme netliğinin bozulması, göz çukurlarının belirginleşmesi, bilincin kaybolması ileri belirtilerdir.
- Bu belirtiler görüldüğü takdirde hemen ambulans aranmalıdır.
GÜNEŞ ÇARPMASINA NASIL MÜDAHALE EDİLİR?
Öncelikle belirtileri gördüğünüz an uzman bir hekime başvurmalısınız. Bunun haricinde;
- Hasta hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı
- Sıkı giysileri gevşetilmeli
- Hastanın solunumu kontrol edilmeli (gerekirse hava yolu açılıp suni solunuma başlanmalı)
- Hasta su veya vantilatörle soğutulmaya çalışılmalı
- Ateşi 39 dereceye düşünceye kadar soğutma işlemine devam edilmeli.
SICAKTAN KORUNMANIN YOLLARI
- Kapalı alanların havalandırılmasına, yeterli bir hava akımı sağlanmasına özen gösterilmeli. Filtresi temizlenen bir klima kullanılması doğru olacaktır.
- Dışarıda çalışması gerekenler mümkün oldukça güneş altında korunmasız kalmamaya, aşırı hareketlerden kaçınmaya, sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmelidirler.Dışarıda bulunulduğunda açık renkli, hafif, bol ve sıkı dokunmuş kumaşlardan yapılan giysiler tercih edilmeli; geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giyilmeli ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
- Kapalı ve park edilmiş araç içinde hiçbir canlı bırakılmamalı.
-
Gölgede ya da şemsiye altında durmaya özen gösterin. Ancak yansıyan ışınların dahi cilde zarar verebildiğini unutmayın.
- Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2,5 litre (12-14 su bardağı) sıvı tüketilmelidir.
- Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde (10.00-16.00) denize girilmemeli ve güneşlenilmemelidir. Bu saatlerin dışında denize girmek isteyenler güneşten koruyucu krem(en az 15 koruma faktörlü) kullanmalı, şapka ve gözlük gibi gerekli koruyucu önlemleri almalı ve uzun süre kesintisiz güneşlenmemelidir.
- Hafif yemekler, sulu yiyecekler (meyve, salata, çorba vb.) yediğinizden emin olun. Ağır ve aşırı yağlı kızartmalar yemekten kaçının.
- Yoğun fiziksel aktivite ve spor yapmak için sabah ve akşam saatleri tercih edilmeli, her bir saatlik spor için en az 2-4 bardak sıvı alınmalıdır. Ağır fizik aktivitelerden kaçınılmalıdır.
- Risk altındaki yetişkinler ve yaşlılar, günde en az iki kez güneş veya sıcak çarpması yönünden izlenmelidir. Bebekler ise bu açıdan daha sık izlenmelidir.
- Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapalı ve park etmiş araçlarda kesinlikle bırakılmamalıdır. Araçların iç ısıları, klima olsa dahi park edildikten çok kısa süre sonra yükselmektedir. Araç terk edilirken herkesin dışarı çıktığından emin olunmalıdır.
- Kapalı alanlar iyi havalandırılmalıdır. Güneş gören pencereler perde vb. güneşliklerle gölgelendirilmelidir.
- Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınmalı; bunun mümkün olmadığı durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmelidir.
Sıcak yaz günlerinde nasıl beslenmeniz gerekir?
