Tansiyon, kanın damar duvarlarına yaptığı basınç olarak tanımlanabilir. Kalbin atışlarıyla kan, damarlara pompalanarak vücutta dolaşır. Bu sırada oluşturduğu basınca tansiyon denir. Tansiyon, genellikle "milimetre civa" (mm Hg) biriminde ölçülür.
Tansiyonun normal değerleri kişiden kişiye ve yaşa göre değişebilir. Ancak genel olarak kabul edilen standart değerler şunlardır:
Sistolik Tansiyon (Üst Tansiyon): Kalp kasının kasılarak kanı damarlara pompaladığı anki tansiyon değeridir. Genellikle "üst tansiyon" olarak adlandırılır. Normal değer, ortalama olarak 90 ila 120 mm Hg arasında olmalıdır.
Diyastolik Tansiyon (Alt Tansiyon): Kalbin dinlenme anında, aralardaki atışlarda bile damarlarda oluşturduğu tansiyon değeridir. Genellikle "alt tansiyon" olarak adlandırılır. Normal değer, ortalama olarak 60 ila 80 mm Hg arasında olmalıdır.
Tansiyon yüksek veya düşük olabilir. Bu durumlar farklı sağlık riskleri taşıyabilir:
Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon):
Yüksek tansiyon, arter duvarlarına normalden daha fazla baskı yapması durumudur. Uzun süreli yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, inme, böbrek sorunları ve diğer ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Yüksek tansiyonun belirtileri genellikle belirgin değildir, bu nedenle "sessiz katil" olarak adlandırılır. Ancak baş ağrısı, baş dönmesi, göğüs ağrısı, soluk alma zorluğu gibi semptomlar görülebilir.
Düşük Tansiyon (Hipotansiyon):
Düşük tansiyon, kan damarlarının genişlemesi veya kalp atışlarının zayıf olması nedeniyle kan basıncının normalden düşük olması durumudur. Genellikle hızlı ayağa kalkma, aşırı sıcak hava, dehidrasyon gibi durumlar düşük tansiyona neden olabilir. Düşük tansiyonun belirtileri arasında baş dönmesi, bayılma hissi, halsizlik, bulanık görme yer alabilir.
Herhangi bir tansiyon problemi veya endişeniz varsa, bir sağlık profesyoneli ile görüşmeniz önerilir. Tansiyonunuzu düzenli olarak kontrol ettirmek ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, tansiyon problemlerini önceden tespit etmek ve yönetmek açısından önemlidir.
Yüksek tansiyon (hipertansiyon), kan damarlarının duvarlarına yüksek basınçla kanın pompalanması sonucu oluşan bir sağlık durumudur. Bu durum uzun süre devam ettiğinde kalp, damarlar, beyin, böbrekler ve diğer organlar üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Yüksek tansiyon genellikle "sessiz katil" olarak adlandırılır, çünkü çoğu zaman belirgin semptomlar göstermez ancak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Yüksek tansiyonun belirtileri:
Baş ağrısı: Özellikle sabahları başlayıp gün içinde devam eden ağrılar.
Baş dönmesi ve sersemlik hissi: Kan basıncındaki yükselme nedeniyle beyne yeterli kan gitmemesi sonucu olabilir.
Göğüs ağrısı: Kalp sağlığını etkilediğinden göğüs ağrısı veya baskı hissi yaşanabilir.
Nefes darlığı: Kalp ve akciğerlerin yeterince oksijen alamaması sonucu ortaya çıkabilir.
Çarpıntı veya düzensiz kalp atışları: Kalp ritminin bozulmasına bağlı olarak hissedilebilir.
Bulanık görme veya çift görme: Göz damarlarının etkilenmesi sonucu oluşabilir.
Kulak çınlaması: İç kulak veya beyin damarlarının etkilenmesi nedeniyle ortaya çıkabilir.
Bacaklarda şişlik: Kan dolaşımının bozulması sonucu özellikle bacaklarda şişmeler görülebilir.
Tedavi yöntemleri:
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Öncelikli olarak beslenme düzeninde değişiklik yapılmalıdır. Tuz tüketimi azaltılmalı, sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı oluşturulmalıdır. Düzenli fiziksel aktivite, kilo kontrolü ve alkol ile sigara kullanımının azaltılması da önemlidir.
İlaç Tedavisi: Yaşam tarzı değişiklikleri tek başına yeterli olmayabilir. Doktor önerisiyle hipertansiyon ilaçları kullanılabilir. Bu ilaçlar kan basıncını düşürmeye yardımcı olur. Tedavi kişiye özel olarak belirlenir ve düzenli olarak doktor kontrolü gerektirir.
Doktor Kontrolleri: Yüksek tansiyon tedavisi sürekli bir süreçtir. Doktorunuzla düzenli kontroller yaparak kan basıncınızın kontrol altında olduğundan emin olmalısınız. İlaçların düzenli ve doğru bir şekilde kullanılması önemlidir.
Unutmayın ki yüksek tansiyon genellikle sessiz ilerleyebilir ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle düzenli sağlık kontrolleri, sağlıklı bir yaşam tarzı ve doktorunuzun önerdiği tedavi yöntemlerine uyum göstermek önemlidir.